ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΡΘΡΟΣΚΟΠΗΣΗ ΓΟΝΑΤΟΣ ;

Η Αρθροσκόπηση είναι μια μέθοδος που χρησιμοποιούν εξειδικευμένοι Ορθοπεδικοί Χειρουργοί για να κάνουν επισκόπηση στο εσωτερικό της άρθρωσης αλλά και διάγνωση και διόρθωση του προβλήματος την ίδια στιγμή. Η λέξη προέρχεται από δύο αρχαίες ελληνικές λέξεις: αρθροσκόπηση < αρχαία ελληνική ἄρθρον (άρθρωση)+ σκοπέω (εξετάζω) και σημαίνει κοιτώ μέσα στην άρθρωση. 

Η Aρθροσκόπηση γόνατος είναι στις μέρες μας μία από τις συχνότερες ορθοπαιδικές επεμβάσεις.  Αποτελεί την πιο αξιόπιστη τεχνική για την διάγνωση και ταυτόχρονα την αντιμετώπιση των παθήσεων του γόνατος. Είναι μια ελάχιστα επεμβατική πράξη που πραγματοποιείται μέσω 2-3 πολύ μικρών  τομών, μήκους περίπου 1 εκατοστού, στην περιοχή του γόνατος. Ο χειρουργός εισάγει στο γόνατο μια πολύ μικρή κάμερα που λέγεται αρθροσκόπιο. Η εικόνα του εσωτερικού της άρθρωσης μεταφέρεται σε μια οθόνη με μεγέθυνση και εξαιρετική ανάλυση (πλεον 4Κ). Με αυτό τον τρόπο εντοπίζουμε τις ανατομικές βλάβες που υπάρχουν στην άρθρωση του γόνατος και με την βοήθεια  μικροσκοπικών ειδικών αρθροσκοπικών εργαλείων διορθώνουμε τις βλάβες αυτές και δίνουμε λύση στα προβλήματα του ασθενούς.

Επειδή το αρθροσκόπιο και τα αρθροσκοπικά εργαλεία είναι ιδιαίτερα λεπτά πραγματοποιούμε πολύ μικρές τομές στο δέρμα και τραυματίζουμε ελάχιστα τους μυς και τους γύρω ιστούς σε σχέση με τις ανοιχτές χειρουργικές επεμβάσεις που απαιτούν μεγάλες τομές. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα λιγότερο πόνο για τον ασθενή, λιγότερη δυσκαμψία και μείωση του διαστήματος της ανάρρωσης και επιστροφής στις αγαπημένες του δραστηριότητες. Η αρθροσκόπηση πραγματοποιείται ήδη μερικές δεκαετίες και έχει κάνει τη διάγνωση, τη θεραπεία και την ανάρρωση ευκολότερη και ταχύτερη. Εξελίσσεται με γοργούς ρυθμούς τόσο σε επίπεδο εξοπλισμού και υλικών αλλά και σε επίπεδο χειρουργικών τεχνικών.

                                                               

                                                                 

Κατά τη διάρκεια της αρθροσκόπησης ο χειρουργός μπορεί να δει το εσωτερικό του γόνατός σας στην οθόνη σε μεγέθυνση και εξαιρετική ανάλυση. Φωτογραφία απο το προσωπικό αρχείο του ιατρού Γρηγορίου Π. Αβραμίδη (2019). 

 

ΑΝΑΤΟΜΙΑ

Το γόνατο είναι η μεγαλύτερη άρθρωση του σώματος και από τις πιο περίπλοκες. Τα υγιή γόνατα είναι πολύ σημαντικά για τις περισσότερες δραστηριότητες.

                                                                

Φυσιολογική ανατομία γόνατος. Στο υγιές γόνατο αυτές οι δομές συνεργάζονται αρμονικά για να εξασφαλίσουν ομαλή και φυσιολογική λειτουργία και κίνηση. Αριστερά: H εικόνα του γόνατος από μπροστά. Δεξιά: H πλαϊνή άποψη από έξω.

 

Το γόνατο αποτελείται από το κατώτερο τμήμα του μηριαίου, το ανώτερο τμήμα της κνήμης, καθώς και την επιγονατίδα. Τμήματα αυτών των τριών οστών καλύπτονται από τον αρθρικό χόνδρο που βοηθά τα οστά να ολισθαίνουν κατά την μεταξύ τους κίνηση στην κάμψη και την έκταση. Όλα τα υπόλοιπα τμήματα του γόνατος καλύπτονται από αρθρικό υμένα, ο οποίος παράγει υγρό που λιπαίνει τον χόνδρο και ελαττώνει κοντά στο "0" τις τριβές στο υγιές γόνατο. 

Οι μηνίσκοι είναι ημισεληνοειδείς δομές (σχήμα μισοφέγγαρου) που αποτελούνται από κολλαγόνο. Η ανατομική τους θέση είναι ανάμεσα στις αρθρικές επιφάνειες του μηρού και της κνήμης, βελτιώνοντας την μεταξύ τους επαφή και αυξάνοντας τη σταθερότητα του γόνατος. Παράλληλα απορροφούν και ελαττώνουν τις πιέσεις που ασκούνται συνεχώς στην άρθρωση του γόνατος, προστατεύοντας τον αρθρικό χόνδρο. Τέλος οι μηνίσκοι συμβάλλουν στην ομοιόμορφη διάχυση του αρθρικού υγρού μέσα στην άρθρωση και στην καλύτερη διατροφή του αρθρικού χόνδρου.

Τα οστά συνδέονται με τα άλλα οστά με τους συνδέσμους. Οι 4 ισχυροί σύνδεσμοι στο γόνατό σας δρουν σαν ισχυρά σκοινιά που συγκρατούν τα οστά μαζί και κρατούν σταθερό το γόνατό σας. Οι δύο πλάγιοι σύνδεσμοι βρίσκονται ένας σε κάθε πλευρά του γονάτου σας. Οι δύο χιαστοί σύνδεσμοι βρίσκονται στο εσωτερικό του γόνατός σας. Διασταυρώνονται ώστε να σχηματίζουν ένα "Χ"  με τον πρόσθιο χιαστό να βρίσκεται μποστά και τον οπίσθιο χιαστό στο πίσω μέρος. Φυσιολογικά όλα αυτά τα στοιχεία δουλεύουν σε αρμονία. Όμως παθήσεις και τραυματισμοί μπορούν να διαταράξουν αυτήν την αρμονία και να οδηγήσουν σε πόνο, μυϊκή αδυναμία και μειωμένη λειτουργικότητα.

                                                                

Φυσιολογική ανατομία του γόνατος. Η αρθροσκόπηση χρησιμοποείται συχνότερα για τη διάγνωση και τη θεραπεία παθήσεων ή τραυματισμών του αρθρικού χόνδρου, των μηνίσκων και των συνδέσμων.

 

ΣΕ ΠΟΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΕΝΔΕΙΚΝΥΤΑΙ Η ΑΡΘΡΟΣΚΟΠΗΣΗ ΓΟΝΑΤΟΣ;

Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός που είναι εξειδικευμένος στις παθήσεις του γόνατος μπορεί να σας προτείνει Αρθροσκόπηση αν έχετε μια επώδυνη πάθηση που δεν ανταποκρίνεται στις μη χειρουργικές θεραπείες. Οι μη χειρουργικές θεραπείες περιλαμβάνουν την ανάπαυση, τη φυσικοθεραπεία, την αγωγή με αντιφλεγμονώδη και τις εγχύσεις κατά περίπτωση με σκοπό να μειωθεί η φλεγμονή η οποία προκαλεί οίδημα, πόνο, δυσκαμψία στην περιοχή του ώμου.

Τραυματισμοί, υπερβολική χρήση, εξαρτώμενη απο την ηλικία φθορά και ρήξη είναι συνήθως οι υπεύθυνοι των περισσότερων προβλημάτων του γόνατος

Οι συνηθέστερες παθήσεις γύρω από την άρθρωση του γόνατος, οι οποίες μπορούν να διαγνωστούν και αντιμετωπιστούν με αρθροσκόπηση είναι:

- η Ρήξη του Προσθίου Χιαστού Συνδέσμου (ΠΧΣ) , κάνοντας συνδεμοπλαστική με χρήση τενόντιου μοσχεύματος από τον ίδιο τον ασθενή.

- η Ρήξη του Μηνίσκου, κάνοντας συρραφή σε νεότερους ασθενείς εφόσον ενδείκνυται ή αφαιρώντας το σπασμένο τμήμα του μηνίσκου.

- οι Χόνδρινες βλάβες της επιγονατίδας, του μηρού & της κνήμης, με ένα μεγάλο φάσμα τεχνικών διόρθωσης του αρθρικού χόνδρου.

- το Εξάρθρημα της επιγονατίδας, με συνδεσμοπλαστική των καθεκτικών συνδέσμων της επιγονατίδας.

- η Ρήξη του Οπισθίου Χιαστού Συνδέσμου (ΟΧΣ), με συνδεσμοπλαστική χρησιμοποιώντας μόσχευμα από τον ασθενή.

-το κλείδωμα (μπλοκάρισμα) του γόνατος από ελεύθερα τεμάχια οστού ή χόνδρου, με αφαίρεσή τους.

 

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΡΘΡΟΣΚΟΠΗΣΗ ΓΟΝΑΤΟΣ

Προεγχειρητικός Έλεγχος

Οι ασθενείς υποβάλλονται σε προεγχειρητικό έλεγχο συνήθως την ίδια μέρα πριν την επέμβαση ή λίγες ημέρες πριν, με σκοπό να γίνουν οι απαιτούμενες εξετάσεις για να εντοπιστούν πιθανά προβλήματα υγείας, ώστε η επέμβαση να πραγματοποιηθεί με τη μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια. Ο προεγχειρητικός έλεγχος περιλαμβάνει τη λήψη του ιστορικού του ασθενούς για φάρμακα και συνυπάρχουσες παθήσεις, γενικές εξετάσεις αίματος, ακτινογραφία θώρακος και ηλεκτροκαρδιογράφημα. Αν έχετε κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα υγείας πιθανόν να απαιτηθούν περισσότερες εξετάσεις. Τέλος ενημερώνεστε για τις λεπτομέρειες της διαδικασίας και το χρονοδιάγραμμα της αποκατάστασης.

Κοινωνικός προγραμματισμός

Θα μπορείτε να κινητοποιηθείτε άμεσα μετά την Αρθροσκόπηση με τη βοήθεια ένος ζεύγους βακτηριών(πατερίτσες) για τις πρώτες μέρες. Θα μπορείτε να κινείτε άμεσα το γόνατό σας κάνοντας τις απλές κινήσεις και ασκήσεις αλλά δεν θα μπορείτε να βαδίσετε με όλο το βάρος του σώματός σας για τις πρώτες ημέρες. Έτσι ίσως χρειαστείτε βοήθεια σε κάποιες πιο απαιτητικές δραστηριότητες, όπως μαγείρεμα, ψώνια, μπάνιο, δουλειές του σπιτιού. Επίσης στην περίπτωση που ζείτε μόνος ή μόνη, καλό θα είναι να προγραμματίσετε βοήθεια από κάποιον στο σπίτι.

Η ΑΡΘΡΟΣΚΟΠΗΣΗ ΣΑΣ

Η ημέρα της εισαγωγής σας στο νοσοκομείο είναι η ημέρα που θα κάνετε τον προεγχειρητικό έλεγχο αλλά και την Αρθροσκόπηση. Πρέπει να είστε πεινασμένος και διψασμένος κατά την εισαγωγή σας και να έχετε ήδη προμηθευτεί ένα ζευγάρι βακρηριών(πατερίτσες). Αν είστε γενικά υγιής κάνετε όλη τη διαδικασία σαν εξωτερικός ασθενής, δε χρειάζεται δηλαδή να διανυχτερεύσετε στο νοσοκομείο.

Μορφές Αναισθησίας

Η ομάδα των αναισθησιολόγων μας και η χειρουργική ομάδα μας, σας υποδέχονται στο χειρουργείο. Εξετάζεστε πριν το χειρουργείο και αφού σας ρωτήσουμε ποιό είναι το πάσχον γόνατο το σημειώνουμε με μαρκαδόρο. Οι πιο συχνές μορφές αναισθησίας είναι η γενική αναισθησία και κατά περίπτωση οι νευρικοί αποκλεισμοί (όπου ο ασθενής είναι υπό μέθη με μουδιασμένο το πάσχον άκρο). Η ομάδα των αναισθησιολόγων μας καθορίζει ποιά μορφή είναι η καλυτερη για εσάς.

Πόσο διαρκεί μια Αρθροσκόπηση Γόνατος;

Μια Αρθροσκόπηση Γόνατος μπορεί να διαρκέσει λιγότερο από μία ώρα στην περίπτωση αφαίρεσης ενός ελεύθερου οστικού ή χόνδρινου τεμαχίου από το γόνατό σας, όπως και στην αντιμετώπιση μιας ρήξης μηνίσκου, λίγο περισσότερο από μια ώρα σε μια συνδεσμοπλαστική προσθίου χιαστού συνδέσμου αλλά και περισσότερο από δύο ώρες σε περιπτώσεις μεγάλων βλαβών του γόνατος όπως τραυματισμοί πολλών συνδέσμων.

Η επέμβαση

Ο ασθενής τοποθετείται σε ύπτια θέση (ανάσκελα) και το πάσχον σκέλος αποστειρώνεται και περιβάλλεται από αποστειρωμένο ιματισμό και ειδικό αρθροσκοπικό σεντόνι. Μέσω μιας τομής λιγότερο του ενός εκατοστού στο δέρμα εισάγουμε την αρθροσκοπική κάμερα. Συνεχής ροή υγρών εξασφαλίζεται στο γόνατο διαμέσου του αρθροσκοπίου ώστε να βλέπουμε καθαρά και να αποφεύγουμε κάθε περίπτωση αιμορραγίας. Η εικόνα μεταφέρεται απο το αρθροσκόπιο σε μια μεγάλη όθονη ώστε να βλέπουμε τις δομές του γόνατος σε μεγέθυνση και εξαιρετική ανάλυση. Γίνεται η επισκόπηση της άρθρωσης και ο εντοπισμός του προβλήματος. Μέσω διαφορετικών τομών στο δέρμα ανάλογου μήκους (0,5 εκατοστού περίπου) ο χειρουργός χρησιμοποιεί τα μικροσκοπικά ειδικά εργαλεία ώστε να απομακρύνει τους μη υγιείς ιστούς και να διορθώσει τη βλάβη. Αυτά τα εργαλεία μπορεί να είναι ξέστρα, γλύφανα, εργαλεία σύλληψης και συρραφής και πολλά άλλα. Στο τέλος της επέμβασης τοποθετείται ένα επίθεμα στην τομες του δέρματος και εφαρμόζεται ένας ελαστικός επίδεσμος γύρω από το γόνατο.

                                                             

Ο χειρουργός σας εισάγει στο γόνατο το αρθροσκόπιο και ειδικά αρθροσκοπικά εργαλεία διαμέσου μικρών τομών στο δέρμα. Φωτογραφία απο το προσωπικό αρχείο του ιατρού Γρηγορίου Π. Αβραμίδη (2015)

 

ΑΝΑΡΡΩΣΗ

Παραμονή στο Νοσοκομείο

Η παραμονή σας στο νοσοκομείο μετά από μια Αρθροσκόπηση είναι συνήθως 2 με 3 ώρες και έπειτα επιστρέφετε στο σπίτι σας. Θα σας δωθούν ακριβείς οδηγίες για τις ασκήσεις που θα ξεκινήσετε αμέσως μετά την αρθροσκόπηση αλλά και την ειδική φαρμακευτική αγωγή που θα πρέπει να ακολουθήσετε. Ειναί σωστό κάποιος να οδηγήσει για εσάς μέχρι το σπίτι και να παραμείνει μαζί σας για το πρώτο βράδυ.

Επιστροφή στο Σπίτι

Παρόλο που η ανάρρωση από την αρθροσκόπηση είναι ταχύτερη από τις ανοικτές επεμβάσεις, πιθανότατα θα χρειαστειτε μερικές εβδομάδες πριν το γόνατό σας επιστρέψει στην πλήρη λειτουργικότητά του. Να περιμένετε λίγο πόνο και μια δυσφορία για περίπου 7 ημέρες μετά. Σε βαρύτερες βλάβες και τραυματισμούς πιθανόν να να χρειαστεί μεγαλύτερο διάστημα αποθεραπείας. Ο πάγος βοηθά στην ανακούφιση του πόνου και του οιδήματος καθώς και η ειδική φαρμακευτική αγωγή. Θα είστε ικανοί να κάνετε όλες τις απλές κινήσεις στο γόνατό σας από την πρώτη ημέρα, αλλά θα χρειαστεί να το αναπαύετε για κάποια διαστήματα, να βαδίζετε με τη βοήθεια βακτηριών για τις πρώτες ημέρες και σταδιακή φόρτιση του σκέλους σας (χωρίς όλο το βάρος του σώματος). Αν και δεν επηρεάζει την αποκατάστασή σας, το να τεντώνετε σε ευθεία το γόνατό σας στο κρεβάτι σας, δεν θα είναι ευχάριστο τις πρώτες ημέρες και βάζει το γόνατό σας σε στρες. Οι περισσότεροι προτιμούν ένα μικρό μαξιλάρι κάτω από το γόνατο για τις πρώτες ημέρες. 

Η πιστή εφαρμογή του προγράμματος αποκατάστασης έχει εξίσου σπουδαίο ρόλο με την Αρθροσκοπική επέμβαση. Ασκήσεις ενδυνάμωσης και εύρους κίνησης θα σας δωθούν από τις πρώτες ημέρες. Το πλάνο της αποκατάστασης το σχεδιάζει ο χειρουργός σας ανάλογα με την επέμβαση που υποβληθήκατε. Είναι σημαντικό να εφαρμόζεται με την επίβλεψη και την βοηθεία ενός φυσικοθεραπευτή που είναι εξειδικευμένος στην αντιμετώπιση ανάλογων περιστατικών. Είναι απαραίτητο να προσπαθήσετε στο πρόγραμμα αποκατάστασης ώστε να έχετε ένα απόλυτα επιτυγχυμένο αποτέλεσμα. 

Ασκήσεις Ανάρρωσης

Θα πρέπει να γυμνάζετε το γόνατό σας για κάποιες εβδομάδες  μετά την αρθροσκόπηση. Αυτό θα επαναφέρει τη κίνηση και τη δύναμη των μυών του γόνατος και ολόκληρου του ποδιού σας. Η θεραπευτική άσκηση θα παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στο πόσο καλά θα αναρρώσετε και θα βελτιώσει το τελικό αποτέλεσμα.

Οδήγηση

Ο χειρουργός σας θα συζητήσει μαζί σας για το πότε μπορείτε να οδηγήσετε με ασφάλεια. Εξαρτάται από την πορεία της ανάρρωσής σας και τη βαρύτητα του τραυματισμού που αποκαταστάθηκε με την αρθροσκόπηση. Τυπικά οι ασθενείς μπορούν να οδηγούν μετά απο 1-3 βδομαδες από την Αρθροσκόπηση.  

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

Η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών που υποβάλλετε σε μια αρθροσκόπηση γόνατος δεν παρουσιάζει επιπλοκές. Όπως όμως σε κάθε επέμβαση υπάρχουν κάποιοι κίνδυνοι οι οποίοι είναι ελάχιστοι και θεραπεύσιμοι. Πιθανά προβλήματα περιλαμβάνουν την λοίμωξη, τη θρόμβωση και τον τραυματισμό των νευραγγειακών δομών. Θα σας ενημερώσει αναλυτικά ο χειρουργός σας για την πιθανότητα να συμβούν και την αντιμετώπισή τους.

ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Επειδή κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός, η πλήρης ανάρρωση διαφέρει για τον καθένα. Αν έχετε ένα μικρό πρόβλημα τότε η δυναμή σας θα επιστρέψει μετά από μια σύντομη περίοδο αποκατάστασης και θα μπορείτε σε λίγες ημέρες να επιστρέψετε στο γραφειο ή το σχολείο σας. Αν το πρόβλημά σας είναι μεγαλύτερο ή η εργασία σας πιο απαιτητική τότε η πλήρης αποκατάσταση απαιτεί από μερικές βδομάδες εως και 5-6 μήνες στις βαρύτερες περιπτώσεις. Ακόμα και στις πιο δύσκολες περιπτώσεις τα αποτελέσματα μπορεί να είναι εξαιρετικά αν ακολουθείται πιστά τις οδηγίες του χειρουργού σας.

Οι περισσότεροι άνθρωποι επιστρέφουν σε πλήρη δραστηριότητα χωρίς περιορισμούς μετά την Αρθροσκόπηση. Αλλά η πλήρης ανάρρωση εξαρτάται από τον τύπο της βλάβης που είχε το γονατό σας. Με εξαίρεση τις συνδεσμοπλαστικές χιαστών θα είστε έτοιμοι να επιστρέψετε σε φυσικές δραστηριότητες 6-8 βδομάδες μετά την αρθροσκόπηση και ίσως νωρίτερα σε κάποιες περιπτώσεις.

 

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΡΘΡΟΣΚΟΠΗΣΗΣ ΓΟΝΑΤΟΣ;

- Τα εξαιρετικά αποτελέσματα των σύγχρονων αρθροσκοπικών τεχνικών με τους ασθενείς να θεραπεύονται με την ελάχιστη δυνατή παρέμβαση.

- Η ασφάλεια της επέμβασης, καθώς το ποσοστό των επιπλοκών είναι ελάχιστο και των σημαντικών επιπλοκών τείνει στο μηδέν.

- Το άριστο αισθητικό αποτέλεσμα.

- Οι συνολικά μόλις 6-8 ώρες νοσηλείας του ασθενούς.

- Η άμεση αποκατάσταση, με τους ασθενείς να επιστρέφουν άμεσα στην καθημερινότητα τους, να βαδίζουν ελεύθεροι σε λίγες μέρες & να επιστρέφουν σταδιακά στις αθλητικές τους δραστηριότητες, χωρίς  να επηρεάζουμε σημαντικά την ζωή και τη λειτουργικότητά τους.

Παρακολουθήστε το σχετικό βίντεο που δείχνει πως είναι μια ρήξη μηνίσκου μέσα από την κάμερα του αρθροσκοπίου:

Παρακολουθήστε το σχετικο βίντεο με το τελικό αποτέλεσμα μετά από τη συρραφή του μηνίσκου και τη σταθερότητά του κατά τις κινήσεις του γόνατος:

 

                                                    

 

 

Παρακολουθήστε το σχετικό βίντεο με καθήλωση της ρίζας του έσω μηνίσκου με οστικό τούνελ:

Παρακολουθήστε το σχετικό βίντεο με αρθροσκοπική μερική εκτομή του έσω μηνίσκου: 

 

Παρακολουθήστε σχετικό βίντεο με διαμόρφωση δισκοειδούς έξω μηνίκου λόγω ρήξης και συρραφή του οπισθίου κέρατος του έξω μηνίσκου: 

 

Παρακολουθήστε το σχετικό βίντεο με αρθροσκοπική συνδεσμοπλαστική του προσθίου χιαστού συνδέσμου : 

 

Παρακολουθήστε το σχετικό βίντεο με αρθροσκοπική συνδεσμοπλαστική προσθίου χιαστού με την τεχνική "all inside":